DatWasDaar dankzij WatWasWaar

(Lucky catch surfing the WatWasWaar website. English summary below)


Gewoon voor mijn plezier snuffel ik soms wat rond op de website WatWasWaar. Op de lagere school was het de Kleine Bosatlas, op de middelbare school de Grote Bosatlas, nog wat later de topografische kaarten van de Topografische Dienst en weer wat later de Gemeenteatlas van Kuyper, historisch kaartmateriaal. Kaarten fascineren. En als je dan ook nog in voorouders geïnteresseerd bent is WatWasWaar een mooie plek om een poosje te vertoeven, met een schat aan informatie. Je zoomt in op een plaats waar je familie woonde en kijkt wat er allemaal over te vinden is: militair topografische kaarten, kadasterinformatie, luchtfoto's, oude kaartboeken, enzovoort. En dan vang je wel eens iets voor je stamboom.
Grootvader Hannes van Kleinwee (1895-1994) is geboren in De Lage Haar, dichtbij kasteel De Haar. Zijn vader werkte nog mee bij de aanleg van het kasteelpark, bij de aanplant van de volwassen bomen. De bomen werden aangevoerd met de ´malle Jan´, zo vertelde hij. De Lagehaarsedijk, waar zijn geboortehuis stond,  is licht geel gekleurd op het onderstaande kaartfragment.

De Lagehaarsedijk (lichtgeel) komt uit bij kasteel De Haar

Schuivend over de kaart met de W-wijzer kleurt een smalle strook land roze, niet meer dan drie percelen breed en van een bijzonder vorm, met een uitstekende hoek en een smal aanhangsel. De wijzer geeft aan dat het om sectie B blad 01 van de kadastrale gemeente Laag Nieuwkoop gaat. Scans van het bijbehorende minuutplan en de oorspronkelijke aanwijzende tafel zijn online te bekijken. In 1832 werd het Kadaster in Nederland ingevoerd. Landmeters waren in de decennia daarvoor rondgetrokken om de percelen in te meten. De minuutplans zijn de oorspronkelijke kaarten met per sectie de genummerde percelen ingetekend. De oorspronkelijke aanwijzende tafel (OAT) is het register waarin de percelen toen in numerieke volgorde zijn inschreven, met voor elk perceel onder andere informatie over eigenaar, soort eigendom (weiland, bos, heide, etc.) en oppervlakte. De OAT van deze sectie telt maar vijf scans, met informatie over 63 percelen. Tot mijn verrassing behoren vijf van de percelen toe aan ´de wed. Ruth van den Bosch´, mijn voormoeder Grietje Glissenaar (1743-1829). Zij trouwde in 1768 met de uit Kleefsland afkomstige Ruth van den Bosch. Een leuke toevalsvondst.

Oorspronkelijke aanwijzende tafel, Laag Nieuwkoop, sectie B blad 1 

Het grondbezit is bij elkaar opgeteld ruim een kwart hectare, bestaande uit huis, erf, tuin, boomgaard en bos.Op het minuutplan is de ligging van de percelen terug te vinden, in de zuidhoek van de kadastrale sectie. De kaart is een kwartslag gedraaid, maar de typische vorm is goed herkenbaar.

Fragment minuutplan, Laag Nieuwkoop, sectie B, blad 1 

Zoomen we in op dit fragment dan kunnen we de percelen onderscheiden.De weduwe Ruth van den Bosch woonde op een smalle strook grond tussen de afwateringskanalen Heicop (boven) en Bijleveld (beneden).

Drie van de percelen van Grietje Glissenaar: 40, 41 (huis en erf) en 43 

De lokatie is in het tegenwoordige landschap goed herkenbaar. Google Maps laat zien dat op de plaats van de vroegere Bijleveld tegenwoordig het Kortjaksepad ligt. En waar Grietje Glissenaar woonde is nog steeds een woonhuis met bijgebouwen. Ik fiets er op mijn polderfietstochten regelmatig langs en denk dan: Opa, op een steenworp afstand van je ouderlijk huis woonde hier je betovergrootmoeder: DatWasDaar.




Grotere kaart weergeven

Gezicht op de gebouwen vanaf het Kortjaksepad, 2012

English summary
The website WatWasWaar contains a lot of geographical material, maps, registers, aerial photographs, topographic images of the Netherlands. The main sources of the website, and the basis around which it has been built, are the so called 'minuutplans' and 'oorspronkelijke aanwijzende tafels'. In 1832, following 20 years of surveying of all parcels of land, the Netherlands implemented a system to register real property, called the 'kadaster'. In the province Limburg, this happened slightly later, in 1840. The entire country was divided into kadastrale gemeenten (land registry municipalities). Each kadastrale gemeente consisted of one or more secties (sections), designated by a letter (A, B, etcetera). The parcels of land within one section were numbered sequentially. The 'minuutplan' is the original 1832 map of the sections, showing the parcels and the parcel numbers. The 'oorspronkelijke aanwijzende tafel' (OAT) is the register listing the parcels in each section.
Every now and then I visit the website to zoom in on a certain area where ancestors lived. Visiting the birth area of my grandfather I had a lucky catch, finding his great great grandmother Grietje Glissenaar, who happened to live a stone's throw away from the house where he was born. When I pass the spot nowadays, making a bike tour in the surrounding 'polder'-area, I look differently at this piece of land. Due to my research it has become a family history 'site of significance' to me.